Her yıl ülkemizde binlerce kişinin muzdarip olduğu önemli rahatsızlıklar arasında yer alan karaciğer yağlanması, kişilerin hayatını önemli ölçüde etkilemesi ile bilinir.
Hayati pek çok fonksiyonu düzenli olarak gerçekleştiren karaciğerin içerisinde meydana gelen yağ bezleri neticesinde ortaya çıkan bu rahatsızlığa ağrı, sızı ve iltihaplanmanın eşlik etmektedir.
Karaciğer yağlanması yaşayan insanların kilolu kişiler olması durumunda ise hastalık daha da kötüleşebileceği için bu kişilerin karaciğer yağlanmasında en yüksek risk grubunu oluşturduğu söylenebilmektedir.
Bu sebeple özellikle kilo fazlası olan kişilerin karaciğer yağlanması hakkında yeterli bilgiye sahip olması gerekir.
Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinin normalde olması gerektiğinden çok daha fazla yağı içlerinde biriktirmesi neticesinde meydana gelen önemli bir rahatsızlıktır.
Ülkemizde son yıllarda yapılan bazı araştırmalara göre her 3 kişiden birisinde görülen bu hastalık hem kadın hem de erkeklerde oluşabilmektedir. Normal şartlarda her bireyin karaciğerinde az miktarda yağ bulunması doğal olarak karşılanırken, bu miktarın aşırı artması halinde ciddi bir karaciğer yağlanmasından bahsedebilmek mümkündür.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak karaciğerde yağ toplanması olur. Bu yağ oranı sağlıklı insanlarda normal düzeydedir. Ancak bazı kişilerde genetik yatkınlık, beslenme alışkanlığı, yaşam şekli ve bir hastalık nedeniyle normalden daha fazla olabilmektedir.
Söz konusu organda biriken yağ oranı arttıkça iltihaplanma oluşmaya başlar. Bunun neticesi olarak karaciğer fonksiyonlarını yerine getiremeyecek duruma gelir.
İlk başlarda hafif nekroz şeklinde kendini gösterse de ileri vakalarda siroz ve karaciğer kanseri gibi ciddi durumları doğurabilir. Bu sebeple karaciğer yağlanmasının önüne geçebilmek için düzenli egzersiz ve sağlıklı bir beslenme programı oluşturulması şarttır.
Beslenme ve Karaciğer Yağlanması İlişkisi
Karaciğer yağlanmasının en çok bilinen nedenleri arasında aşırı alkol tüketimi gelmektedir. Eğer tedavi edilmeyip, önlem alınmazsa bu durum kendini siroza bile çevirebilir. Fakat alkolden hemen vazgeçip, vücudu dinlenmeye bıraktığınız takdirde, karaciğer yağlanması birkaç hafta içerisinde kendiliğinden düzelecektir.
Ekmek, makarna, pasta ya da kurabiye gibi şekerli ve unlu gıdaların günlük olarak aşırı tüketilmesi karaciğer içinde fazla yağ birikimine neden olmaktadır.
Yapılan araştırmalar; aşırı karbonhidrat tüketen kişilerin karaciğerlerinin sadece 3 hafta içerisinde %27 daha fazla yağlandığını ortaya koymuştur.
Bununla birlikte çok aşırı yağlı ve kalorisi yüksek gıdalar yemek, bir diğer ifadeyle obeziteye sebep olacak şekilde beslenme düzenine sahip olmak karaciğer yağlanmasına yol açabilir. Hareketsiz yaşam, hiç spor yapmamak ve uzun süre sabit bir şekilde çalışmak da karaciğer yağlanmasına sebep olabilir.
Karaciğer Yağlanması Nasıl Önlenir?
Karaciğer yağlanmasından korunabilmek için öncelikli olarak işlenmiş karbonhidrat tüketimini mümkün olduğunca azaltmak gerekir.
Bunun için ekmek, pasta, kek, tatlı, kurabiye ve benzeri gıdalara günlük beslenme düzeninde mümkün olduğunca az yer verilmesi önemlidir.
Ekmek tüketiminde beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek tüketilmesi karaciğer yağlanmasını önleyebilmek adına oldukça faydalı bir tercih olabilir.
Yapılan araştırmalar karaciğer yağlanmasını önlemek amacıyla Akdeniz diyeti beslenme düzeninin uygulanmasının kişileri bu rahatsızlıktan ciddi anlamda koruduğunu göstermektedir.
Karaciğer Yağlanmasını Önleme İpuçları
- Karaciğer yağlanmasının önüne geçebilmek için doğal bir öneri olarak günlük yeşil çay tüketimi tavsiye edilir. Yeşil çayın içerisinde yer alan antioksidanlar karaciğerdeki aşırı yağlanma ve iltihaplanma üzerinde iyileştirici etki gösterir. Ayrıca içerine limon sıkarak da tüketebilirsiniz.
- Bol lifli gıda tüketimi ve kuruyemişler de yine hastalığın tedavisinde faydalı teknikler arasında yer alır.
- Kilo kontrolü ve düzenli spor yapmak ise, karaciğer yağlanmasının önüne geçmede en önemli noktalardan bir tanesini oluşturur.
- Karaciğer yağlanmasının önüne geçebilmek için hem ambalajlı ve katkı maddeleri içeren hazır gıdalardan hem de beyaz undan yapılmış yiyeceklerden kaçınmak gerekir.
- Karaciğer yağlanmasından korunmak için gün içerisinde mutlaka hareket edilmelidir. Her gün en az 45 dakika düzenli ve tempolu yürüyüşe özen gösterilmelidir. Düzenli, tempolu yürüyüş yağlanmanın önemli ölçüde gerilemesine yardımcı olur ve bu da karaciğer yağlanmasında önemli bir mekanizma olan insülin direncinin azalmasını sağlar.
- Gofret ve bisküviden krema ve mayoneze, baklava ve tatlılardan meşrubata dek pek çok ürünün içerisinde glikoz, fruktoz veya mısır şurubu gibi tatlandırıcılar bulunur. Bu maddeler, karaciğer yağlanmasının temel faktörlerinden bir tanesini oluşturur. Bu sebeple söz konusu besinlerin tüketilmesinden kaçınmak gerekir.