Ülkemizde son zamanlarda vejetaryenlik ile birlikte veganlık da yaygınlaşmaya başladı. Vegan beslenme, bir beslenme ve diyet yönteminden daha çok, net bir yaşam biçimi ve felsefesi olarak kabul edilmektedir. Veganlar; bal, süt ürünleri ve yumurta dahil olmak üzere hiçbir hayvansal gıdayı tüketmezler. Veganlar bu beslenme biçimini sağlıklı yaşamak kadar, çevresel ve etik gerekçelerle seçmektedirler.
Veganlık Nedir?
Vegan ya da Veganlık, beslenme ihtiyacını hayvansal gıdalardan sağlamama anlamını taşımaktadır. Vegan yaşam tarzına göre hayvandan gelen et ve süt ile birlikte, yine hayvansal yağlarla üretimi gerçekleştirilen ürünlerin kullanımı doğru bulunmamaktadır. Bu felsefede sağlıklı yaşamak kadar çevresel etiğe uygun beslenmek de oldukça önemlidir.
Vegan kelimesi, 1944 yılında Elsie Shrigley ve Donald Watson tarafından vejetaryen kelimesinden türetilmiştir. Veganizm, et ve süt ürünleriyle birlikte hayvan kaynaklı yumurta, bal, deri, süet, yün ve ipek gibi ürünlerinin de tüketimini red eder. Veganlığın temelinde çevreyi koruma, sağlıklı beslenme, dini inanışlar gibi sebepler de olabilmektedir.
Öte yandan vegan beslenme, dikkat edilmezse kalsiyum, protein, B12 vitamini ve D vitamini gibi bazı eksikliklere neden olabilmektedir. Ancak iyi dengelenmiş bir vegan diyeti, son derece sağlıklıdır. Hatta bu tip vegan diyetin, çocuklar için bile uygun olduğu araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Veganlığın bir yaygın çeşidi de, çiğ veganlık (raw veganism) olmaktadır. Çiğ veganlıkta hayvansal ürünlerle beraber, yüksek ısıda pişmiş her türlü yiyecek reddedilmektedir.
Vegan Diyet Nasıl Olmalıdır?
Besin Zinciri Korunmalıdır
Et, süt, peynir yerine tüketilen besinlerin 2-3 porsiyon ve orta miktarda, aynı şekilde baklagillerin de yine orta miktarda 2-3 porsiyon yenmesi önerilir. Diğer beslenmelerdeki gibi, yağlar, tatlılar ve yemişler çok az miktarda olmak koşuluyla, arada bir tüketilmek üzere önerilmektedir.
Malzemeler:
3 yemek kaşığı hardal
4 yemek kaşığı akçaağaç şurubu
1 tutam köri (isteğe bağlı)
2 su bardağı mercimek
50 gr kuru üzüm
1 su bardağı ekmek kırıntısı
60 gr ezilmiş ceviz
2 yemek kaşığı hardal (isteğe bağlı)
göz kararı tuz
(1 Kişilik – 30 dakika)
Yapılışı:
- Hardal sosu için: Hardal ve akçaağaç şurubunu küçük bir kasede birleştirin. İsterseniz bir tutam körü ekleyin ve hepsini karıştırın.
- Vegan Mercimek köftesi burger için: Pişmemiş mercimek kullanıyorsanız, kutudaki talimata göre pişirin. Bir blendıra transfer edin.
- Kuru üzüm ve cevizleri karışıma ekleyin.
- İyi bir karışım elde edene kadar karıştırın.
- Farklı bir kasede, mercimek karışımını ekmek kırıntılarıyla birleştirin.
- 5-10 dakika bekleyin, böylece ekmek kırıntıları ekstra nemi emer.
- Köfteleri ister fırında 200 derecede pişirin yahut biraz zeytinyağıyla bir tavada kızartın.
- Dilerseniz kıvırcık, domates gibi malzemeler ekleyerek burgeri hazır hale getirebilirsiniz.
