B Vitamini Hakkında Her Şey!

Vücudumuz bazı vitaminleri kendi üretirken bazılarını üretemiyor. Bu durumda günlük hayatta tükettiğimiz her besinden vitamin alıyoruz fakat bunu bilinçli bir şekilde yapmadığımız için kimi zaman vitamin eksikliği ya da fazlalığı gibi sağlık problemleriyle karşılaşabiliyoruz. Tabii ki, günlük ihtiyacımız olan vitamin ihtiyacını yiyeceklerden karşılayamadığımız ya da karşılayamayacağımız durumlar söz konusu oluyor. Bu gibi durumlarda vitamin takviyesi almak hem pratik hem de hesaplı bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Bazı kesimler tarafından vitamin takviyesinin ancak hastalık zamanında kullanılması gerektiği düşünülse de bunun aksine vitamin takviyesi “vitamin açığı oluşmadan” ya da “hastalığa yakalanmadan” alınmalıdır.

Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu vitaminler: A, B, C, D, E ve K vitaminleridir. A, D, E ve K vitaminleri suda çözünür ve vücutta depolanırken B ve C vitaminlerini vücut ihtiyacı olduğu kadar alır ve fazlasını idrar yoluyla atar. B vitaminin ne olduğunu ve vücut için vazgeçilmez olmasının nedenlerini birlikte öğrenelim…

B Vitamini Nedir?

B vitaminleri grubunda: B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 ve B12 vitaminleri yer alır. Diğer sayıların neden olmadığını soracak olursanız, yapılan araştırmalarda bu vitaminlerin vücut için zorunlu olmadıkları ortaya çıkmıştır. B vitamini vücut fonksiyonlarının düzenli çalışması açısından büyük önem taşır. Suda çözünür, bu sayede karaciğere uğramadan direkt kana karışır ve vücutta depolanmaz. Bağışıklık sistemi ve beyin fonksiyonlarının düzgün bir şekilde işlemesi için B grubu vitaminlerine ihtiyaç vardır.

Yapısal olarak en karmaşık olanı ve en büyüğü B12 vitaminidir; hayati önem taşır çünkü B12 eksikliğinde “anemi” (kansızlık) görülebilir.

B Vitamini Faydaları Nelerdir?

• Yağların hazmedilmesini kolaylaştıran B vitamini, ishali önler,
• Cildin canlı görünmesini sağlar ve yaşlanmayı geciktirir,
• Tırnakların kırılmasını önler,
• Saç köklerinin güçlenmesini ve parlak bir görüntü kazanmasını sağlar,
• Sigara ve alkol tüketiminde görülen olumsuz durumların etkisini en aza indirdiği görülmüştür,
• Kadınlarda doğurganlık oranını arttırmaktadır,
• Çocuklarda zeka gelişimine yardımcı olmaktadır ve öğrenme kabiliyetini geliştirir,
• Enerji ve sinir sistemi için vazgeçilmezdir,
• Metabolizmanın düzgün çalışmasını sağlar,
• Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda önemli rol oynar,
• Sinir sisteminin düzenlenmesi ve onarılmasında etkilidir,
• Besinlerle alınan karbonhidratları gerektiğinde kullanmak üzere yağa çevirerek depolanmasını sağlar,
• Mide, kalp ve bağırsak adalelerinin çalışmasını sağlar,
• Alzheimer hastalığının ilerlemesini önler,
• Felç ya da kalp krizinden ölme riskini azaltır,
• Kas dokularının sağlamlılığını ve dayanıklılığını arttırır,
• Gıdaların enerjiye dönüştürülmesinde önemlidir,
• Cilt sağlığının korunmasını sağlar,
• Hücre yaşlanmasının önüne geçer,
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur,
• Enerji sağladığı için kilo kontrolü konusunda denge sağlar,
• Vücutta bulunan proteinlerin kullanılmasında önemli rol oynar,
• Günlük ihtiyaç duyulan miktar B–12 vitamini için 5 mikrogram, B 2 ve B 6 vitaminleri için 1–1,5 mg. dır.

B vitamini eksikliğinde ya da fazlalığında yaşanabilecek durumlar…

Her yaştan insanın yaşayabileceği bir durum olan B vitamini eksikliği kesinlikle göz ardı edilmemesi gereken bir sağlık problemidir.

Eksikliğinde yaşanabilecek olası durumlar:

• Özellikle beyni olumsuz etkiler: sinir, hafıza ve ruh sağlığı için tehlikeli durumlar oluşabilir,
• Halsizlik ve yorgunluk yapar hatta depresyona zemin hazırlar,
• Soluk cilt yapısı, sersemlik ve iştahsızlık gibi sağlık sorunlarına yol açar,
• Karanlıkta görme kaybı, aşırı ışıkta korkma ve deri iltihabı gibi zararları görülür.

Hasta olmaktan çekinirken yüksek dozda B vitamini kullanarak sağlığınızdan olmayın. Kanser, böbrek, karaciğer gibi hastalıklarda B vitamini seviyenizi yükseltebilir.

Fazlalığında yaşanabilecek olası durumlar: 

• Vücudun çeşitli yerlerinde kaşıntı ve kızarıklıklar oluşur,
• Koordinasyon eksikliğine neden olur,
• Sinir sistemi sorunlarına yol açar: Alınganlık, baş ağrısı ve konsantrasyon eksikliği gibi,
• Yüksek dozda alınan B vitamini sonucunda zehirlenme yaşanabilir.

B vitamini eksikliğinden ya da fazlalığından haberdar olmak için düzenli aralıklarla…

• Kan sayımı,
• MTHFR gen testi,
• Homosistein testi,
• Metilmalonik asit testi,
• Organik asit testi yaptırmak gerekir.

Vitamin Yetersizliğinin Temel Nedenleri Nelerdir?

• Beslenme bilincinin ve eğitiminin yeterli olmaması,
• Gerekli maddi kazancın sağlanamaması,
• Besinlerin tüketimi (saklanması, pişirilmesi vs.) sırasında oluşan besin değeri kayıpları,
• Sigara ve alkol kullanımı,
• Vitamin yönünden zengin besinlerin yeterli miktarda tüketilmemesi,
• Günlük beslenme ihtiyacının işlenmiş gıdalarla ya da atıştırmalıklarla sağlanmasıdır.

Not: Yemeklerin pişirme suyu dökülürse vitaminleri kaybolur. 

Hangi Besinlerden B Vitamini İhtiyacı Karşılanır?

Özellikle hayvansal dokularda bulunan B vitamininin birkaç özel sebze türünde bulunduğu iddia edilse de tıp literatürünce kabul edilmemiştir. Vitamin ihtiyacını karşılamanın en doğru yolu dengeli beslenmektir. Hayvansal ve bitkisel ürünlerin çoğu günlük vitamin ihtiyacını karşılamada yardımcıdır. Fakat bazı istisnai durumlar (gebelik, spor, gelişim çağı vs.) vitamin gereksinimlerini arttırabilir.

Beslenme şeklimizi değiştirmek vücudumuza ihtiyacı olan vitaminleri temin etme şansı verecektir:

1. Ekmek, makarna gibi karbonhidratlı ürünler yerine tam tahıllı ürünleri tercih etmeliyiz,
2. Trans yağını kullanmamaya özen göstermeliyiz,
3. Mümkünse haftada bir balık tüketmeye özen göstermeliyiz,
4. Egzersiz ve kilo kontrolünü alışkanlık haline getirmeliyiz,
5. Eğer besinlerden karşılayamıyorsak günlük vitamin ve mineral desteğini kapsüllerden almalıyız,
6. Beslenme şeklimizi düzenlerken B vitamini açısından zengin olanları tercih etmeliyiz.

Başlıca hayvansal ürünler: Karides, geyik ve sığır eti, karaciğer, böbrek, yumurta, tavuk, süt, yoğurt, peynir…

Diğer besinler ise: Kahvaltılık gevrekler, baklagiller, mısır, bezelye, çilek, kuruyemişler, patates, muz, tam tahıllı ürünler…